Het beeld

Vissersvrouw met kind bij gedoofd stakelvuur

Een beeld van de Haagse beeldhouwer L.S.W. van der Noordaa. De architect van het beeld was H. van der Kloot Meyburg welke na de Tweede Wereldoorlog ook de ontwerper en supervisor van het wederopbouwplan van Katwijk zou worden. Verantwoordelijk voor de architectonische onderbouw waren de heren Hagedoorn en Paardekooper uit Scheveningen. Zij leverden ook de ombouw die nodig was om het beeld in de muur in te passen.

Het beeld is gemaakt van een speciale granietsoort; Duits Beugagraniet.

Het beeld stelt een vissersvrouw voor welke met haar zoon naar een gedoofd stakelvuur* kijkt, een teken dat haar man op zee gebleven is en niet meer thuis zal komen.

De 36 jarige Dirkje van Rhijn, gehuwd met Jacob Jonker heeft model gestaan voor dit beeld. Jacob en Dirkje hadden geen kinderen, het is dus niet haar zoon die model heeft gestaan. We hebben niet kunnen achterhalen wie voor het kind model heeft gestaan.

Het beeld werd aan de bevolking van Katwijk geschonken door prinses Juliana als dank voor het prettige en ongedwongen verblijf in Katwijk tijdens haar studiejaren in Leiden. Het werd op 19 september 1930 door de prinses, in aanwezigheid van haar ouders, in de stromende regen onthult.

Video van de onthulling van het monument

* Wat is een stakelvuur. In Katwijks dialect “staekelvier”.

Een staak is een lange, dunne paal of stok. Een staekelvier is een vuur op een staak (nu zouden we zeggen: een fakkel) welke werd ontstoken en waarmee gezwaaid werd op het moment dat een bomschuit of logger terug keerde van de reis. Aan boord werd met een handstakel teruggezwaaid ten teken dat men begreep gezien te zijn. Ook bij vertrek werd er ten afscheid gestakeld wanneer een schip- bijvoorbeeld uit IJmuiden- vertrok en vóór Katwijk langs voer. Zo werd er over en weer een groet naar elkaar gebracht bij vertrek en aankomst. Een goed beeld hiervan geeft een schilderij van Tjeerd Bottema, te zien in het Katwijks Museum.

Naam van het beeld

In het archief van de gemeente Katwijk hebben wij alle stukkken met betrekking tot dit beeld gezien. In het historisch krantenarchief vonden wij een vermelding dat het beeld de naam “Gedoofd stakelvuur” zou hebben gekregen. Dit wordt echter nergens door bevestigd. Bij de onthulling kreeg het beeld geen naam. In de volksmond werd het “Vissersweduwe met kind” (soms ook met zoon”) genoemd. Officieel schijnt dit nergens vastgelegd te zijn. In het gemeentearchief is daar althans niets over te vinden. Nergens blijkt uit dat het een weduwe is die daar staat. De vrouw die model stond voor het beeld was op dat moment ook geen weduwe. Het is een vrouw met een kind. We stellen daarom voor het beeld officieel de naam “Vissersvrouw met kind bij gedoofd stakelvuur” te geven. Zo wordt volgens ons recht gedaan aan alle genoemde namen in heden en verleden.
Scroll naar boven